Conflicten binnen organisaties en teams kunnen een ernstige impact hebben die verder reikt dan alleen de direct betrokkenen. In dit artikel bespreken we de gevolgen van conflicten op de werkvloer en bieden we inzichten in het effectieve beheer van teamspanningen en conflicten als leidinggevende, om zo een goede samenwerking te bevorderen.
Verminderde productiviteit door conflict op de werkplek
De gevolgen van conflicten op de werkvloer zijn divers en kunnen aanzienlijke negatieve effecten hebben. Enkele belangrijke gevolgen zijn:
Het is daarom van cruciaal belang om op het juiste moment en met een passende aanpak in te grijpen bij conflicten. Dit bevordert een goede samenwerking en voorkomt verdere schade. Wil je correct ingrijpen als teamleider, dan moet je eerst inzicht krijgen in het conflict.
De betekenis van 'conflict':
Het begrip 'conflict' wordt gebruikt wanneer ten minste één persoon verschilt van mening, gevoelens of behoeften ten opzichte van de ander en geen van de betrokken partijen bereid is de ander tegemoet te komen.
Hoewel sommige conflicten slechts lichte spanningen veroorzaken, kunnen ze ook escaleren en leiden tot verwijten, oneerlijke beschuldigingen en hevige emoties. Veel mensen vermijden confrontaties uit angst voor dit soort escalatie. En hoewel het vermijden van conflict soms een gepaste aanpak is, kan je best elke situatie individueel beoordelen alvorens je aanpak te kiezen. Lichte spanningen vereisen bijvoorbeeld een andere aanpak dan geëscaleerde conflicten.
De passende aanpak bij spanningen in het team
Als leidinggevende is het begrijpelijk dat je snel wilt ingrijpen bij conflictsituaties. Toch kan te snel handelen nadelige gevolgen hebben voor de teamdynamiek. Het oplossen van conflicten vergt tijd en een doordachte aanpak. Bij het opmerken van spanningen in je team, stel je jezelf de volgende belangrijke vragen:
Deze twee vragen helpen je om de juiste strategie te vinden. Vervolgens kan je met deze strategie het conflict aanpakken en de samenwerking herstellen.
De drie niveaus van conflictescalatie:
Hoe verder een conflict escaleert, hoe meer de spanning en vijandigheid tussen de partijen toeneemt. Het escalatiemodel van Glasl onderscheidt op basis hiervan drie niveaus van conflictescalatie. Herken je de signalen van een conflict in een vroeg stadium dan kan je tijdig ingrijpen en zo de impact beperken. Het escalatieniveau van een conflict bepaal je aan de hand van specifieke kenmerken en signalen. Om deze signalen van ieder escalatieniveau te herkennen, oefenen deelnemers van de opleiding ‘conflicthantering voor leidinggevenden’ met praktijkvoorbeelden.
Het belang van conflict in een gezond team
Conflicten in een team zijn normaal en zelfs gezond. Meningsverschillen en levendige discussies getuigen van betrokkenheid en eigenheid. Sterker nog, een volwassen en gezond team heeft conflicten nodig om te groeien en zich te ontwikkelen. Het doel is niet om alle conflicten te vermijden, maar om een context te creëren waar medewerkers niet bang zijn voor conflicten en met elkaar in open dialoog kunnen en willen gaan. Als leidinggevende speelt je hierbij een cruciale rol. Door deze context te creëren zorg je ervoor dat conflicten niet verder escaleren.
Het bevorderen van open communicatie en conflictbeheersing
Hoe creëer je deze context als leidinggevende? Bevorder een cultuur van open communicatie en respect, waarin conflicten worden gezien als een natuurlijk onderdeel van groei en ontwikkeling. Leer teamleden dat verschillen in mening geaccepteerd worden. Grijp niet meteen in bij een meningsverschil maar laat je teamleden zelf verantwoordelijkheid nemen. Neem daarvoor de rol van observator aan: benoem wat je ziet, vat samen wat er gebeurt, laat ruimte voor reacties, vraag door, toon begrip voor alle standpunten en verken samen de mogelijke uitkomsten.
Daarnaast kun je je team ook ondersteunen met trainingen in communicatie en feedback, zodat ze zich bekwaam voelen in constructieve gesprekken. De trainers van Obelisk ontwikkelen regelmatig leertrajecten in feedback en open communicatie. Deelnemers ontdekken in deze trajecten bijvoorbeeld de 5 conflictstijlen en oefenen op feedback geven volgens de 4 stappen van verbindende communicatie.
De juiste aanpak afhankelijk van het escalatieniveau
Bij aanwezige spanningen is de eerste stap altijd een analyse van de situatie. Het escalatiemodel van Glasl biedt een houvast aan leidinggevenden om de aanwezige spanningen te analyseren.
Escalatieniveau 1 wordt gezien als effectief in het teamontwikkelingsproces. De teamleden kunnen bestaande conflicten, eventueel met neutrale hulp van hun teamleader, goed oplossen. Wanneer het conflict niveau 1 overstijgt heeft het team hulp nodig van een teamleader, manager, HR-afdeling of een andere bemiddelaar.
Blijf altijd neutraal als bemiddelaar: in plaats van oplossingen aan te dragen, is het raadzaam om vragen te stellen. Zo ontstaat er ruimte voor compromisoplossingen. Bovendien draagt een effectieve de-escalatiestrategie, zoals het 6-stappenplan voor conflictbemiddelaars, bij aan een constructieve afhandeling van conflicten.
Het geschikte leertraject voor spanningen in jouw organisatie
Conflicten zijn gevoelige kwesties. Daarom is het van belang om de specifieke situatie en behoeften van je organisatie te onderzoeken. Dit begint met een grondige analyse van de aanwezige spanningen om te bepalen of teamcoaching, een leertraject voor leidinggevenden of een training voor medewerkers de juiste aanpak is. Mogelijk is een combinatie van verschillende leerinitiatieven nodig om de gewenste resultaten te behalen.
Wil je jouw medewerkers en/of leidinggevenden de vaardigheden en context bieden voor constructieve communicatie? Neem contact op met onze trainers via het contactformulier en ontvang advies op maat.
Wil je meer lezen over het creëren van een goede teamwerking? In het artikel "De Ingrediënten voor een Goede Teamwerking" vind je waardevolle inzichten.